Gioăng là một thành phần đóng vai trò quan trọng trong thiết bị công nghiệp và máy móc. Gioăng giúp ngăn chặn sự thấm hay rò rỉ khí, dầu và các chất lỏng khác. Vì vậy mà loại vật liệu này cần phải lựa chọn cẩn thận khi sử dụng. Để hiểu rõ hơn gioăng là gì và các loại gioăng phổ biến hiện nay, mời bạn đọc cùng đi tìm hiểu trong bài viết sau đây.
Gioăng là gì?
Gioăng, vòng đệm hay Gasket là gì? Đây là loại vật liệu hoặc là sự kết hợp của các vật liệu cơ bản tùy theo ứng dụng của nó. Gioăng có chức năng chính là ngăn chặn sự rò rỉ, thấm của khí, chất lỏng hoặc hơi nước thông qua các bề mặt nối giữa các bộ phận khác nhau. Vật liệu này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau từ sản xuất công nghiệp đến máy bay, ô tô, tàu thủy, và nhiều ngành công nghiệp như van công nghiệp. Mỗi loại gioăng khác nhau thì tính chất cũng khác nhau khiến việc lựa chọn được vật liệu tiêu chuẩn để sử dụng là điều cần phải chú ý.
Tìm hiểu về gioăng hay còn gọi là gasket (Ảnh: Internet)
Lợi ích của việc sử dụng gioăng là gì?
Gioăng được sử dụng trong các thiết bị, máy móc, các bề mặt nối bởi nó mang đến nhiều lợi ích quan trọng, cụ thể:
- Ngăn chặn sự thấm, rò rỉ của khí, chất lỏng, hơi nước qua bề mặt nối của các bộ phận khác nhau.
- Tăng cường độ bền và hiệu suất của các thiết bị, máy móc bởi việc ngăn chặn sự mòn hay ăn mòn của chất lỏng, khí.
- Bảo vệ thiết bị và máy móc khỏi hư hỏng, xuống cấp do sự rò rỉ hoặc thẩm của khí và chất lỏng.
- Giảm thiểu tiếng ồn, rung động của máy móc và các thiết bị.
- Cải thiện được tính an toàn, đảm bảo tuân thủ quy định và tiêu chuẩn an toàn trong quá trình vận hành.
- Thiết kiệm chi phí bảo trì, sửa chữa bằng việc giảm thiểu sự hư hỏng của các thiết bị, bộ phận do thấm hoặc rò rỉ.
Tóm lại, Gasket được sử dụng chính là yếu tố quan trọng để đảm bảo được an toàn và tính hiệu quả của các thiết bị, máy móc trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau.
Hình dạng của gioăng
Gioăng có nhiều hình dạng khác nhau tùy thuộc vào yêu cầu của từng thiết bị và ứng dụng để đảm bảo được tính hiệu quả cũng như an toàn khi sử dụng. Vậy các loại hình dạng của gioăng là gì? Các hình dạng phổ biến của gioăng phải kể đến như:
- Gasket sheet: Đây là loại vật liệu có hình dạng mặt phẳng, tổ ong hoặc hình vuông. Chúng được cắt thành những kích thước và hình dang khác nhau để phù hợp với bề mặt nối cần được phủ kín.
- Gasket tape: Thường có hình dạng cuộn hoặc dải. Gioăng sẽ được cắt thành những kích thước phù hợp với bề mặt nối và có thể đặt được trên cả hai bề mặt nối trước khi khép lại.
- Gasket ring: Thường sẽ có hình tròn hoặc tam giác. Chúng sẽ được đặt trong các khớp hoặc giữa các bộ phận để ngăn chặn sự rò rỉ, thấm.
- Gasket washer: Thường sẽ có hình vuông hoặc dạng đĩa phẳng. Chúng sẽ được đặt ở giữa vít hoặc các bộ phận để ngăn chặn sự thấm, rò rỉ.
- Gasket spiral wound: Thường sẽ có hình dạng xoắn và làm từ các vật liệu khác nhau, chúng được xoắn lại với nhau tạo thành một vật liệu có tính năng chịu áp lực cao.
Gioăng có nhiều hình dạng để phù hợp với nhiều ứng dụng khác nhau (Ảnh: Internet)
Các loại gioăng phổ biến hiện nay
Gioăng là dòng chất liệu được làm từ nhiều chất liệu khác nhau và đặc điểm về mặt cấu tạo cũng khác nhau. Vì thế mà thị trường hiện nay sẽ thường được phân ra thành các loại sau:
Phân loại theo thành phần vật liệu
Dựa theo thành phần vật liệu chế tạo, gioăng sẽ được chia làm 3 loại chính
- Gioăng đệm phi kim loại: Là loại chất liệu được làm từ vật liệu phi kim như asbesto, cao su, PTFE, kevlar, grafit, vải thủy tinh. Chất liệu này thường sẽ được sử dụng trong các ứng dụng cần có độ co dãn và đàn hồi. Đặc biệt là trong các ứng dụng nhiệt độ thấp cho đến trung bình.
- Gioăng đệm bán kim loại: Đây là vật liệu được làm từ sự kết hợp của vật liệu kim loại và phi kim loại như cao su, PTFE, asbesto, grafit. Chất liệu này sẽ có độ bền cao, khả năng chịu áp suất, ăn mòn và chịu nhiệt tốt. Chúng thường được dùng trong các ứng dụng yêu cầu tính linh hoạt của gioăng.
- Gioăng đệm kim loại: Được làm từ các vật liệu kim loại như thép không gỉ, đồng, titan, nhôm hoặc hợp kim của chúng. Chất liệu này thường có độ bền cao, khả năng chịu nhiệt hay ăn mòn và áp suất tốt. Chúng thường được dùng cho các ứng dụng có áp suất và nhiệt độ cao, có yêu cầu tính kín và độ bền cao như năng lượng điện, thiết bị xử lý hóa chất, dầu khí.
Phân loại theo vật liệu sản xuất
Khi tìm câu trả lời cho câu hỏi gioăng là gì, cùng tìm hiểu những vật liệu sản xuất nên gioăng đang được ưa chuộng nhất trên thị trường hiện nay. Đó chính là:
- Gioăng EPDM: Được làm bằng chất liệu EFDM hay ethylene propylene diene monomer, là một loại cao su tổng hợp có khả năng chịu được nhiều điều kiện khắc nghiệt. Chúng bao gồm nhiệt độ cao, ánh sáng mặt trời, thời tiết và các hóa chất. Vì vậy mà nó được dùng trong các ứng dụng liên quan đến nước, hơi nước, khí nén, khí và các loại dầu thô không có chất phụ gia cao su. Vật liệu này hiện được dùng phổ biến trong các hệ thống xử lý nước, các bộ phận trong nhiều dòng van công nghiệp và các ứng dụng ô tô.
- Gioăng chì: Được làm bằng chất liệu chì và được sử dụng trong các ứng dụng cần tính chống thấm nước và chịu áp lực. Chúng được làm bằng các ép một tấm chì mỏng thành độ dày thích hợp giữa các bề mặt gắn kết để tạo ra mối nối kín. Vật liệu được làm bằng chì nên có khả năng chống ăn mòn, chịu nhiệt tốt, hiện được dùng phổ biến trong các ứng dụng công nghiệp như đường ống, van, bơm và thiết bị khác.
- Gioăng Teflon: Còn được gọi là gioăng PTFE được làm từ chất liệu polytetrafluoroethylene, là nhựa tổng hợp không phản ứng hóa học. Loại vật liệu này có thể chịu được nhiệt độ cao, chống lại được nhiều hóa chất khác nhau như axit, kiềm. Hiện nay, chúng được sử dụng nhiều trong các ứng dụng khác nhau như hệ thống xử lý nước, ống dẫn dầu, các thiết bị y tế, các thiết bị chịu nhiệt, chịu hóa chất như trong các ứng dụng hóa học và công nghiệp.
Gasket Teflon là loại gioăng chịu nhiệt được sử dụng phổ biến trong hệ thống xử lý nước (Ảnh: Internet)
Các chọn loại gioăng phù hợp
Để chọn được loại gioăng phù hợp, cần phải xem xét đến các yếu tố sau:
- Nhiệt độ và áp suất: Trước khi lựa chọn gioăng, cần xác định nhiệt độ, áp suất của ứng dụng đó để chọn lựa vật liệu cho phù hợp.
- Khí hoặc chất lỏng trong hệ thống: Cần phải xác định khí và chất lỏng được sử dụng trong hệ thống để chọn vật liệu cho thích hợp.
- Kích thước và hình dạng: Cần xác định hình dạng, kích thước của vật liệu sao cho phù hợp với hình dạng và kích thước của bề mặt kết nối.
- Độ co giãn và độ cứng: Yếu tố này cần được xác định để đảm bảo nó có thể phù hợp với bề mặt kết nối và tạo ra được mối nối kín.
- Chi phí: Đây là yếu tố quan trọng khi xem xét đến. Cần tìm hiểu và so sánh giá của các loại gioăng khác nhau để lựa chọn phù hợp với ngân sách.
Vì vậy, việc chọn lựa gioăng sao cho phù hợp cần xác định được đầy đủ các thông tin về ứng dụng cụ thể, bên cạnh đó cần xem xét các yếu tố nêu trên để lựa chọn ra loại tốt nhất đáp ứng đúng với nhu cầu.
Ứng dụng của gioăng là gì?
Hiện nay, gioăng được ứng dụng rất rộng rãi trong nhiều ứng dụng và các ngành công nghiệp, cụ thể:
- Ngành sản xuất ô tô, xe máy: Gioăng được sử dụng trong các bộ phận của hộp số, động cơ, hệ thống lái và các thiết bị khác.
- Ngành sản xuất điện tử: Gioăng được dùng trong các thiết bị điện tử giúp chống bụi, chống thấm nước và chất lỏng khác.
- Ngành sản xuất dược phẩm: Gioăng được dùng trong các thiết bị đóng gói, sản xuất thuốc để đảm bảo độ kín và an toàn cho sản phẩm.
- Ngành sản xuất dầu khí và hóa chất: Được dùng trong van, các ống dẫn và các thiết bị khác để chịu được nhiệt độ, áp suất trong quá trình sản xuất, vận chuyển và lưu trữ.
- Ngành sản xuất thực phẩm và đồ uống: Dùng trong các thiết bị sản xuất, vận chuyển, lưu trữ đồ uống và thực phẩm để đảm bảo được vệ sinh, an toàn cho thực phẩm.
- Ngành sản xuất máy móc và thiết bị: Dùng trong các thiết bị sản xuất, các thiết bị khác để đảm bảo được tính kín cũng như an toàn
- Ngành sản xuất đóng tàu và vận tải biển: Dùng trong cơ cấu treo, các thiết bị đóng tàu và các thiết bị khác để đảm bảo được tính an toàn và kín của tàu.
Gioăng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp sản xuất (Ảnh: Internet)
Ngoài ra, hiện nay vật liệu này còn được dùng phổ biến và ưa chuộng trong ngành van công nghiệp. Gioăng có khả năng giúp kết nối giữa các van công nghiệp như van bi, van bướm, van cầu, van cổng,… với các bề mặt kết nối của hệ thống đường ống.
>>> Có thể bạn quan tâm: Kính hiển vi điện tử là gì?
Kết luận
Gioăng là vật liệu không thể thiếu trong rất nhiều ngành công nghiệp. Phân loại và chọn lựa đúng loại gioăng sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao được tính an toàn và hiệu suất của các thiết bị. Những thông tin khi tìm hiểu về gioăng là gì trên đây hy vọng có thể giúp bạn hiểu và nắm bắt được rõ hơn những đặc tính của loại vật liệu này.
Jasmine Wu – Hapoin
